Schrijfopdracht 281: Herinner je je nog hoe jij je eerste loon of salaris
ontving? Het kan een vakantiebaantje zijn geweest of een serieuze baan. Kreeg je
het in een loonzakje, compleet met strookje waarop de berekening stond. Of werd
het op je giro- of bankrekening gestort? Hoe is dat in de loop van de tijd
veranderd?
Mijn eerste verdiende loon dateert van diverse baantjes
tijdens de school-vakanties. Zo verdiende ik met uien rooien aan de voet van het
voormalige eiland Schokland in de Noordoost Polder zo'n zestig gulden per week.
Een heel bedrag halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw. Maar daar moest
je dan ook behoorlijk voor afzien. Om vijf uur 's morgens stapte ik in Kampen op
de fiets om op tijd - zes uur - te kunnen beginnen. Dat werk ging - de
lunchpauze inbegrepen - door tot vijf uur 's middags. Op vrijdagmiddag kwam de
boer naar het land. Dan werd je contant uitbetaald naar het aantal volle zakken
uien dat je de afgelopen week had ingeleverd. Dat werd
allemaal keurig bijgehouden en je kreeg er ook elke week een keurig loonbriefje
bij.
In die jaren heb ik ook diverse keren bij bollenkwekers in de polder
gewerkt. Dat leverde minder geld op dan "in de uien", maar hoeveel weet ik niet
meer. Het leukste zomervakantiewerk vond ik trouwens bij Van Dijk's Boekhuis in
Kampen, tegenwoordig marktleider op het gebied van school- en studie-boeken. Daar
heb ik twee achtereenvolgende zomers gewerkt. Ik moest er boeken prijzen en
bestelorders klaar maken. Het was in tegenstelling tot het uien rooien schoon
werk en je werkte er ook samen met meer gelijkgestem-den. Allemaal scholieren uit
het voortgezet onderwijs en soms zelfs ook van dezelfde H.B.S. Elke week werd
het loon contant uitbetaald, vergezeld van een loonbriefje. En het was ook nog
dichtbij huis. De boekhandel was toen nog gevestigd aan de Oudestraat en de
bedrijfspanden liepen naar achteren door tot in de Hofstraat.
In mijn
militaire diensttijd ontving ik na het overlijden van mijn vader
kost-winnersvergoeding. Die "soldij" werd elke vrijdagmiddag uitbetaald, voordat
je met weekendverlof ging. Die uitbetaling gebeurde contant op het kantoortje
van de compagnie waartoe ik behoorde. Ik moest dan bij de sergeant-majoor
administrateur tekenen voor ontvangst. Ik weet niet meer hoe hoog dat wekelijkse
bedrag was.
Mijn eerste loon van mijn eerste echte baan ontving ik van de
Erven J.J.Tijl, destijds uitgever van de Zwolse Courant. Ik werkte toen op de
streekredactie Noordoost-Veluwe in Epe, waar ik ook woonde. Dat maandsalaris
werd over-gemaakt op een bankrekening en daartoe opende ik in 1970 mijn eerste
privé-bankrekening. Bij de Raiffeisenbank in Epe. Dat bankmapje heb ik nog
steeds. Die bank is in 1972 samen met de Boerenleenbank opgegaan in de
Rabobank. De loonbriefjes werden elke maand per post opgestuurd naar het
redactiekantoor in Epe. Ik weet nog, dat mijn eerste maandsalaris een kleine 500
gulden was. In 1972 ging ik werken bij de Drents-Groningse Pers in Emmen en daar
heb ik de eerste maanden mijn maandsalaris contant uitbetaald gekregen. In een
bruin loonzakje met loonstrookje. Later werd het op mijn bankrekening
overgemaakt, maar het smalle loonstrookje bleef.
In 1973 ging ik werken
bij de Amersfoortse Courant/Veluws Dagblad, destijds uitgegeven door Drukkerij
Onnes in Amersfoort. Dat bedrijf had geregeld, dat alle werknemers een rekening
kregen bij de ABN, later opgegaan in ABN/Amro. Vanaf begin jaren zeventig
dateert dus mijn bankrekening bij die bank. En vanaf die tijd dateert ook mijn
privé-bankrekeningnummer dat ik uiteraard kan dromen. Ik heb dus al bijna
veertig jaar hetzelfde bankrekeningnummer. De overboeking ging vergezeld van een
maandelijks loonafschrift, dat per post werd toegezonden. Toen ik ging scheiden
moest deze en/of-rekening (hij stond ook op naam van mijn ex-vrouw) worden
overgezet op alleen mijn naam. Mijn "ex" moest een nieuwe bankrekening nemen.
Toen ik halverwege de jaren tachtig van de vorige eeuw ging werken bij het ANP,
destijds gevestigd in Den Haag, nam ik mijn bankrekening mee naar het
ABN/Amro-kantoor aan de Statenlaan in Den Haag. Officieel loopt die rekening
daar nog steeds. Ook het ANP maakte maandelijks het salaris over naar die
rekening. De bijbehorende loonafschriften kregen we elke maand op de redactie
uitgedeeld. Die afschriften waren allang niet meer het simpele smalle
loonstrookje van weleer, maar hadden inmiddels de omvang van bijna een A4tje
gekregen, vol met tabellen, aftrekposten, percentages, loonheffingen,
pensioenafdrachten en wat dies meer zij. Het enige wat duidelijk was, dat was
het netto bedrag, het geld dat je daadwerkelijk "in het handje"
kreeg.
Toen ik als kleine zelfstandige ging werken, was het met deze
gelikte proce-dures afgelopen. Elke maand boekte ik dan een bedrag over van mijn
inmid-dels geopende zakenrekening naar mijn aloude privé-rekening. Een soort
vestzak-broekzak-gebeuren. Geen loonstrookjes, geen overzichten, geen
eindejaarsuitkering, geen vakantiegeld, helemaal niks om je leven op te
vrolijken. Laat staan een kerstpakket. Moet je jezelf een kerstpakket geven?
Willem Franssen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten